خواص درمانی گیاه بابونه
بابونه یکی ازگیاهان مهم داروییاست که مادر طبیعت آن را عرضه کرده است. بابونه با نام علمی Matricaria Chamomilla، گیاهی یکساله، دائمی و کوچک است که ارتفاع آن تقریبا به ۶۰ سانتی متر میرسد. این گیاه در چمن زارها و اراضی شنی میروید. ساقه ساده یا منشعب دارد و کم وبیش کرکدار است.
موارد مصرف بابونه
بابونه یکی از پرارزشترین گیاهان دارویی بودهو مصرف آن در جهان از سابقه طولانی برخوردار است. ولی، با این وجود تاریخ استفاده از این گیاه با همه قدمتی که برای آن قائلند به علت مشابهت با چند جنس گیاهی دیگر و سایر گونههای ماتریکاریا به طور دقیق معلوم نیست. درگذشته صرفاً از گلهای بابونه به صورت سنتی استفاده میشد ولی در حال حاضر از اسانس این گیاه در صنایع داروسازی، آرایشی، بهداشتی و غذایی به طور وسیعی استفاده میشود. در کشورمان نیز مصارف داروهای تهیه شده از بابونه در حال افزایش بوده و داروهای متعددی در داروخانههای کشور به فروش میرسند که از مواد موثره بابونه در تهیه آنها استفاده شده است.
خواص دارویی و درمانی
مور، معرق، مقوی معده با دشکن، اشتها اور، هضم کننده غذا، صفرابر، قاعدهآور و التیام دهنده است. اثر ضدعفونی کننده ضعیف ولی قاطع دارد. مسکن درد و ضد تشنج نیز میباشد. چون از ترشح و التهابهای چرکین مخاطها جلوگیری به عمل میآورد، از این نظر به کار بردن آن در رفع یبوستهایی که مواد دفعی مخصوصاً در قولون چپ جمع میشود، اثر مفید دارد.
از بابونه در موارد سوء هاضمه، آبریزش بینی، آسم، گریپ، درمان قولنج، میگرن، انسداد کبدی و ورم پلکها استفاده میشود. اگر به شیر نوزادان مقدار کمی از دم کرده کاپیتولهای گیاه استفاده شود، دلپیچه ناشی از نفخ و حالات تشنجی کودک رفع میشود.
در استعمال خارجی ضماد، لوسیون و حمام فرآوردههای این گیاه اثر قاطع در رفع بیماریها دارد به طوریکه از آن برای محفوظ نگه داشتن زخم از آلودگیها و بهبود زخمهای عمیق، زخم انگشتان، رفع التهاب و درمان ورم چشم و مخاط دهان، حلق و لثهها میتوان استفاده به عمل آورد. همچنین خستگی چشم را تسکین میدهد. حمام فرآوردههای گیاه اثر معالج در زخمهای واریسی، اگزماهای کهنه و خارش اشخاص مسن دارد. روغن گیاه ضد تشنج، آرام بخش و ضد التهاب میباشد و مرهم گلهای آن در درمان زخم، خارش و گزیدگی بکار میرود.
بابونه در درمان و تسکین دردها بسیار موثر بوده و آرام بخش عضلات است. شهرت بابونه به عنوان مسکن و آرام بخش نیز مبنای علمی دارد و تحقیقات جدیدی که در این مورد انجام شده است نشان میدهد که بابونه سیستم اعصاب مرکزی را تحت تاثیر قرار داده و اثر آرام بخشی دارد.
بابونه عامل موثری در تحریک گلبولهای سفید خون و افزایش آنهاست و باعث تقویت سیستم دفاعی بدن دربرابر بیماریها میشود. بابونه به دلیل وجود اسپیرواتر دارای خاصیت ضد اسپاسم قوی و به دلیل وجود کامازولن دارای خاصیت ضد آلرژیک است. اثر ضد التهاب بابونه به دلیل وجود کامازولن و آلفابیسابولول موجود در اسانس آن است.
در چین و ژاپن، گلهای خشک آن را با چای دم کرده و به عنوان بادشکن استفاده میکنند. در آلمان گل بابونه به عنوان یک چای دارویی استاندارد برای مصرف خوراکی و شکل شوینده غرغره، کرم یا پماد، بخور و افزودنی در حمام و سونا پذیرفته شده است. در طب آلمان، فرآوردههای بابونه انتخاب اول جهت درمان حساسیتهای پوستی کودکان میباشد. با وجود استفاده عمومی از چای بابونه به عنوان آرام بخش خفیف و خواب آور، در کشور آلمان به علت عدم وجود تحقیقات چاپ شده، مصرف گیاه به این منظور پذیرفته نشده است.
گردآورنده:علي ازره
منابع:
زرگری، ع.(۱۳۶۸). گیاهان داروئی. انتشارات دانشگاه تهران، جلد سوم.
زمان، س. 1381. گیاهان داروئی. انتشارات ققنوس.
میرحیدر.(۱۳۷۵). کاربرد گیاهان در پیشگیری و درمان بیماریها. نشر فرهنگ اسلامی.
امیدبیگی، ر.(۱۳۷۴). رهیافتهای تولید و فناوری گیاهان داروئی. انتشارات فکر روز، جلد اول.
شما می توانید این خبر را در قالب یک فایل PDF چاپ یا ذخیره کنید. |