اثرات ضد میکربی چای کوهی Stachys lavandulifolia Vahl
جنس Stachys بيش از ۲۷۰ گونه دارد و يكي از بزرگترين جنس هاي تيره لابياته محسوب مي شود . گونه هاي اين جنس در مناطق مديترانه اي و جنوب آسيا يافت مي شوند , ٣٤ گونه از اين جنس در فلور ايران وجود دارد ١٣ گونه از آنها بومي ايران هستند.
بررسی ترکیبات گیاه چای کوهی Stachys lavandulifolia Vahl
جنس Stachys بيش از ۲۷۰ گونه دارد و يكي از بزرگترين جنس هاي تيره لابياته محسوب مي شود . گونه هاي اين جنس در مناطق مديترانه اي و جنوب آسيا يافت مي شوند , ٣٤ گونه از اين جنس در فلور ايران وجود دارد ١٣ گونه از آنها بومي ايران هستند. گونه چاي كوهي (Stachys lavandulifolia) كه گياهي است از تیره نعناع به ارتفاع حدود ٢٥ سانتي متر با ساقه كركدار و خزي كه به گل آذين پشم گونه و اليافي دراز و خوش بو منتهي مي شود.
این گیاه در طب سنتی ایران به عنوان باد شکن، مسکن دردهاي احشایی، سردرد، دردهاي عصبی، معرق و در موارد اضطراري به عنوان آرام بخش مورد استفاده قرار میگیرد.
اثر درمانی چاي کوهی مربوط به اسانس آن است که در اعضاي مختلف آن مخصوصا در سرشاخه گلدار یافت می شود بررسيهاي صورت گرفته به وسيله H.D. Skaltsa و همكاران در مورد آناليز اسانس هشت گونه از گياهان جنس Stachysكه در يونان مي رويد نشان دادكه هيدروكربن هاي سزكوئي ترپني بخش اصلي اسانس كليه گونه هاي مورد مطالعه را تشكيل مي دهند.
تحقيقات Chalchat وهمكاران مشخص نمود كه تركيبات اسانس حاصل از Stachys recta جمع آوري شده از صربستان با اسانس حاصل از اين گياه كه از تركيه جمع آوري شده است مشابه مي باشد. پژوهشهاي Skaltsaو همكاران نشان داده است كه تركيبات13- epi-manoyl oxide Abietariene با درصد هاي بالا در اسانس Stachys candida مشاهده مي شود و از اين نظر اين گونه مشابه Stachys menthifolia است.
مطالعات روستائيان و همکاران در مورد آناليز اسانسSt. aceros و St. pilifera نشان داد که Trans- verbenaوCis-chrysanthenyl acetate ترکيبات اصلی اسانس گونه دومی Linalool Cis-chrysanthenyl acetate اجزای اصلی اسانس گونه بعدی هستند. بررسيهایKhanavi و همکاران در مورد شناسايی مواد متشکله اسانس گونه St.byzanthin نشان داد که سزکوئی ترپن- هايی مثل Spathulenol و α-Copaene , β- Caryophylleneو ترکيبات اصلی اسانس را تشکيل می دهند .
گونه گياهي (Stachys lavandulifolia Vahl.) با نام چاي کوهي از اهميت فراواني نزد ايل طيبي برخوردار است و به صورت منفرد يا ترکيبي با ساير گونه هاي منطقه به طریق جوشانده، دم کرده و کوبيده... و بعنوان ضد ميکربي، عفونت هاي عمومي، سرماخوردگي، سينه پهلو، عفونت هاي زنانه، عفونت هاي زايمان، تنظيم عادت ماهيانه، عفونت هاي ادراري و... بکار مي رود. لذا با توجه به اين که گياه چاي کوهي داراي ترکيبات شيميايي فراواني است که هنوز برخي ترکيبات شيميايي موثر و مکانيسم آنها ناشناخته باقي مانده است.
عصاره گياه چاي کوهي داراي خواص تراتوژن مي باشد و باعث کاهش رشد و کاهش تشکيل استخوان اينترپاريتال وابسته به دوز مي شود همچنین عصاره گیاه دارای خواص سقط آور بوده و لازم است مصرف این گیاه در دوران بارداری با احتیاط صورت گیرد.
عصاره بخـش هـوايي ايـن گيـاه در طـب سـنتي ايران در درمان عفونت، آسم و بيماري هـاي التهـابي بـه خصوص روماتيسم استفاده مي شود اين گياه مقوي معده است و در اضطراب 5تومورهاي ژنيتـال و زخـم هـاي كانـسرها نيـز مـوثربـوده واثـرات ضـد ميكروبي اين گيـاه عليـه اسـترپتوكوك سـانگوئيس نيـز شناخته شده است.
گردآورنده:حميده جدي
منابع:
امیدبیگی، ر.، 1387. تولید و فرآوری گیاهان دارویی (جلد سوم). انشارات آستان قدس رضوی، مشهد، 397 صفحه.- امیدبیگی، ر.، 1388. تولید و فرآوری گیاهان دارویی (جلد اول). انشارات آستان قدس رضوی، مشهد، 347 صفحه.
اميري حمزه، روستائيان عبدالحسين، لاري يزدي حسين، حقير چهرگاني عبدالكريم (1387) "شناسايي تركيب هاي روغن اسانسي گياه Stachys acerosa Boiss و اثرات ضدميكربي آنها"، مجله علوم پايه دانشگاه آزاد اسلامی(JSIAU) جلد ۱۸ شماره ۷۰ زمستان.
سیده معصومه دیف, ر., حسین, ب., معصومه, م., & جواد, پ. (1389). بررسی اثرات درمانی گیاه دارویی چای كوهی (Stachys lavandulifoliaVahl. ) در طب سنتی ایل طیبی (مطالعه موردی: منطقه دلی كما شهرستان كهگیلویه). Paper presented at the همايش ملي گياهان دارويي.
جعفر زاده لعبت، عسگری اعظم، گلشن ایرانپور فرهاد، خیری سلیمان، پروین ندا، رفیعیان محمود، و همکاران. و همکاران.. بررسی تاثیر چای کوهی (Stachys lavandulifolia) در ایجاد سقط در موش های سوری. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهركرد. ۱۳۸۸; ۱۱ (۴) :۲۶-۳۱.
قربانی، س، اکبرزاده، م ، محبعلی پور، ن. (1393) بررسی خصوصیات مورفولوژیکی و میزان اسانس گیاه دارویی چاي کوهی .vahl lavandulifolia Stachys در استانهاي زنجان، مازندران و آذربایجان شرقی، سومین کنگره ملی کشاورزی ارگانیک و مرسوم . دانشگاه محقق اردبیلی
شما می توانید این خبر را در قالب یک فایل PDF چاپ یا ذخیره کنید. |