خواص دارویی گیاه رزماری : Rosmarinus officinalis L.
دم کرده برگ این گیاه مقوی معده، آرام بخش ضد عوارض و بیماری های گوارشی و تنفسی و عوارض ناشی از دوران یائسگی است. از برگ تازه گیاه برای تغییر طعم ، عطر و مزه غذاهای بو دار که در ترکیب آن از گوشت مرغ، جوجه، اردک و غاز، بوقلمون یا گیاهانی مثل پیاز، سیر و کلم استفاده می شود، بهره می برند.
رزماری Rosmarinus officials
نام انگلیسی Rosemary plant
خانواده نعناعیان Lamiaceae
این گیاه بومی ایران نیست ولی به طور گسترده ای در ایران کشت شده و مودر مصرف دارویی دارد. برخی منابع به غلط نام اکلیل کوهی را بر آن گذاشته اند. از جایکه این گیاه بومی ایران نیست پس حتما نام فارسی نداشته و اطلاق نامهای اینچنینی برای این گیاه اشتباه است.
خواص و مصارف رزماری : دم کرده برگ این گیاه مقوی معده، آرام بخش ضد عوارض و بیماری های گوارشی و تنفسی و عوارض ناشی از دوران یائسگی است. از برگ تازه گیاه برای تغییر طعم ، عطر و مزه غذاهای بو دار که در ترکیب آن از گوشت مرغ، جوجه، اردک و غاز، بوقلمون یا گیاهانی مثل پیاز، سیر و کلم استفاده می شود، بهره می برند.
توجه؛ افراط در مصرف آن توصیه نمی شود و زنان باردار و شیر ده از مصرف آن اجتناب کنند. از اسانس برگ و جوانه و گل های گیاه به دلیل داشتن ترکیبات آنتی بیوتیکی ، آنتی اکسیدانی قوی و روغن امگای 3 در صنایع غذائی و صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می کنند.
اسانس رزماری دارای 20-10 درصد کامفور و سینئول است و در ترکیب بسیاری از دارو های ضد رماتیسم استفاده می شود. عصاره خام یا فرآورده های داروئی آن نظیر قطره، پماد، کرم، صابون، شامپو تقویت کننده رشد و سلامت مو بویژه ابرو و ناخن است.
این گونه درختچه ای با برگهای معطر و داروئی، باریک و خطی، همیشه سبز، بومی حوزه مدیترانه ، بخش وسیعی از اروپا است که به دلیل سازگاری با شرایط مختلف اقلیمی و خاکی همچنین کاربرد وسیع و اهمیت اقتصادی و داروئی در اکثر کشورهای جهان از جمله در ایران کشت می شوند. برگها متقابل به رنگ سبز تیره و براق در سطح بالایی و سبز روشن و کرک دار در سطح پائینی است.
عطر تند و طعم و مزه تلخی دارند. گلها دو جنسی، نامنظم، پنج پر با ساختاری همانند گل Salvia به رنگ آبی که در بهار و تابستان شکوفا می شوند. گل اذین خوشه چرخه ای که به تعداد 6-4 عدد در کنار برگها ظاهر می شوند میوه خشک چهار فندقه از نوع پنیرکی است که در هنگام رسیدن به چهار قسمت مساوی تقسیم و هر قسمت محتوی یک دانه است.
تکثیر با قلمه شاخه های جوان و چوبی شده همراه با تعدادی برگ به طول 15-10 سانتی متر که به صورت قائم برروی پشته کوتاه در خاک های قوی و عمیق و مرطوب با زهکشی مناسب با، pH 7 تا 7.8و مکان آفتابگیر به دور از باد و طوفان، سرما و یخبندان در اوائل بهار یا اواخر زمستان انجام می گیرد. با بذر، تقسیم بوته. خوابانیدن هوائی و زمینی نیز زیاد می شوند.
منابع:
زرگري، علي. گياهان دارويي. موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1376: 192
قهرمان، احمد. كورموفيتهاي ايران (سيستماتيك گياهي). جلد دوم. مركز نشر دانشگاهي، 1373: 257 و 266
مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
میرحیدر، حسین. معارف گیاهی. دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1372-1373
قربانی نهوجی، مجید، سیستماتیک گیاهی 1 و 2، جزوه دانشگاهی
قربانی نهوجی، مجید، گیاهان کاربردی، جزوه دانشگاهی
شما می توانید این خبر را در قالب یک فایل PDF چاپ یا ذخیره کنید. |