مشخصات گیاه ولیک و کاربردهای آن. Crataegus spp
واکنشهاي اکسیداسیون به دلیل تولید رادیکالهاي آزاد سلامت انسان را به مخاطره می اندازند. این رادیکال هاآغازگر واکنشهاي اکسیداسیون است که به آسیب یا مرگ سلولها منجر می شود.
جنبه های گیاهی
ولیک نام عمومی گونه های گیاهی جنس Crataegus spp. متعلق به خانواده گل سرخ Rosaceae است. درختچه ها یا درختان کوچک کم و بیش خارداری هستند که دارای برگ های سبز و روشن، گلهای سفید یا صورتی رنگ بر روی گل آذيین دیهیم می باشند. میوه ها کروی تا بیضوی، قرمز، زرد، ارغوانی و یا ، یا سیاهرنگ می باشند که هر میوه )بسته به گونه( حاوی 1 الی 5 عدد بذر است.(1)
گونه های مختلف جنس Crataegus بسته به رنگ میوه ، ( سرخ ولیک ) ، ( سیاه ولیک ) ، و یا ( زرد ولیک ) نامیده می شوند ولی نام محلی آن ها در هر یک از مناطق کشور متفاوت است.(2) بر اساس مطالعات تاکسونومیک ، جنس Crataegus در ایران دارای 22 گونه و 5 هیبرید می باشد(3)
پراكنش جغرافيايي
پراکنش آن عموماً در مناطق معتدل نیمکره شمالی است. اصلیترین مرکز تنوع آن آسیای صغیر وایران است.(4)
موارد درمانی گیاه
گونه های مختلف ولیك و عصاره های آنها به عنوان داروهای گیاهی در طب سنتی و طب نوین معرفی می شود و عامل اصلی استفاده از آنها در فرآورده های دارویی عموماً به دلیل داشتن اثهرات آنتی اکسیدانی ، محافظ قلب و عروق ، افزایش دهنده جریان خون کرونری و پایین آورنده فشار خون می باشد. این فرآورده ها به اصطلاح عملکرد قلب در نارسی های قلبی، نارسائی جریان خون کرونری و در آریتم های متوسط مورد مصرف قرار می گیرند .(5) استفاده از ولیك در طب سنتی به زمان دیسکورید برمیگردد، ولی اواخر قرن نوزدهم در کتابهای دارویی آمریکا و اروپا، به طور گسترده به این گیاه اشاره شده است. گل، برگ و میوه ولیك، برای درمان فشارخون بالا یا پایین، بی نظمی و تند شدن حرکات قلب به کار میرود و بنا به گزارش های موجود، این گیاه ضداسپاسم و مسکن است . ولیك در معالجه تصلب شرائین و آنژین صدری نیز کارآیی داشته است.(6)
ترکیبات موثر گیاه ( فیتوشیمی گیاه )
ثانویه شیمیایی مانند، فلاونوئیدها، الیگومریک پروسیانیدین ها، تری ترپن اسیدها، اسید های ارگانیک، استرول ها و مقدار کمی از آمینهای فعال کننده تحرکات قلبی می باشد. از بین این ترکیبات فلاونوئید ها و الیگومریک پروسیانیدین ها به عنوان دو گروه اصلی مواد فعال زیستی محسوب می شوند که بسیاری از محصولاتی که از ولیک ها ساخته می شوند، براساس کمیت و کیفیت همین ترکیبات استاندارد سازی و کنترل کیفیت می شوند .(1) از عمده ترین ترکیبات فلاونوئیدی گیاه دارویی ولیک می توان به فلاونوئیدهای روتین، هیپروزید، ویتکسین، ویتکسین رامنز و پروسیانیدینای الیگومریک )دهیدروکتکین ها، کتکین ها و اپیکتکین ها( اشاره نمود.(7)
گردآورنده:مهرداد كاشفي
منابع:
- Chang, Q., Zuo, Z., Harrison, F. and Chow, M. S. 2002. Hawthorn. The Journal of Clinical Pharmacology, 42: 605-612.
- Omidbaigi, R. 2007. Approarches to production and processing of medicinal plants. Volume 1. Astane Qudse Razavi publication. Mashhad, Iran, 348 PP.
- Khatamsaz, M. 1992. Flor of Iran, No. 6, Rosaceae. Reaserch Institute of Forest and Rangelands Publication. Tehran, Iran, 352 PP.
- Christensen K. 1992. Systematicbotany monographs; Revision of Crataegus and Nothosect. Crataeguineae (Rosaceae-Maloideae) in the old world, vol:35.
- Melikoglu G, Bitis L and Mericli AH. 2004. Flavonoids of Crataegus microphylla. Natural Product Research Vol. 18, No. 3, pp. 211–213.
- Kami D, Shi L, Sato T, Suzuki T, Oosawa K. 2009. Cryopreservation of shoot apices of hawthorn in vitro cultures originating from East Asia. Scientia Horticulturae, 120, pp.84-88.
- Tracy, T. S. and Kingston, R. L. 2007. Herbal Products: toxicology and clinical pharmacology. Humana Press Inc. Totowa, New Jersey, 288 PP.
شما می توانید این خبر را در قالب یک فایل PDF چاپ یا ذخیره کنید. |